เท้าแบน มีจริงหรือ? มีลักษณะอย่างไร?

เท้าแบน (Flat feet) เป็นลักษณะของเท้าที่ไม่มีส่วนที่โค้งเว้าอยู่ตรงกลางฝ่าเท้า เมื่อคนเท้าแบนยืน ฝ่าเท้าจะราบเป็นแนวเดียวกับพื้นทั้งหมด ซึ่งฝ่าเท้าของคนเราโดยส่วนมากจะมีอุ้งเท้า (Arch) อยู่ตรงกลางฝ่าเท้า มีลักษณะโค้งและไม่ราบไปกับพื้น แต่กับคนเท้าแบนจะแตกต่างออกไป

เท้าแบนมีกี่แบบ?

ลักษณะของเท้าแบนจะมีด้วยกัน 2 ประเภท คือ เท้าแบนแต่กำเนิด กับ เท้าแบนที่เกิดขึ้นภายหลัง โดยจะแบ่งย่อยได้อีกดังต่อไปนี้

1. เท้าแบนแต่กำเนิด

เท้าแบนแบบนิ่ม (Flexible Flat foot) – จะเป็นแบบที่พบได้มากที่สุด โดยมักจะพบตอนที่เป็นเด็ก มีลักษณะแบนราบไปกับพื้นตอนที่ยืน แต่เมื่อยกฝ่าเท้าขึ้นมาจะมองเห็นช่องเว้าของอุ้งเท้า ซึ่งการมีเท้าแบนแบบนิ่มจะไม่มีอาการเจ็บปวดแต่อย่างใด

เท้าแบนแบบแข็ง (Rigid Flat foot) – จะเป็นลักษณะเท้าแบนที่พบได้น้อย โดยบริเวณอุ้งเท้าจะมีการโค้งออกมา ทำให้เท้าิดรูปทรงและแข็ง คนที่มีอาการเท้าแบนแบบนี้มักจะมีอาการปวดเมื่อยมาก หากต้องเดินหรือยืนในเวลานานเกินไป

1. เท้าแบนที่เกิดขึ้นภายหลัง

เกิดมาจากปัจจัยอื่น ๆ ในร่างกาย เช่น การที่เอ็นข้อเท้าหย่อนยาน ข้อเท้าเสื่อม หรือกระดูกสันหลังคดกดทับเส้นประสาทขา จึงส่งผลให้กล้ามเนื้ออ่อนกำลังลง โดยมักจะพบในผู้ที่มีน้ำหนักตัวเยอะและมีอายุมาก ซึ่งสาเหตุส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการเท้าแบนก็คือ

เอ็นร้อยหวายสั้น (Short Archilles Tendon) – ลองสังเกตดูว่าเมื่อต้องเดินหรือวิ่ง คนที่ยกส้นเท้าขึ้นมาจากพื้นก่อนส่วนอื่นนั้นเกิดจากการที่เอ็นร้อยหวายที่ยึดกระดูกส้นเท้ากับกล้ามเนื้อน่องนั้นสั้นเกินไป ผู้ที่มีอาการในลักษณะนี้จะรู้สึกเจ็บเมื่อต้องเดินหรือวิ่ง

เอ็นเท้าอักเสบ (Posterior Tibial Tendon Dysfunction) – อาการในลักษณะนี้เกิดจากการที่เอ็นที่ยึดกล้ามเนื้อน่องกับด้านในของข้อเท้านั้นได้รับบาดเจ็บ มีอาการบวม ฉีกขาด หากส่วนอุ้งเท้าได้รับแรงกระแทก จะรู้สึกเจ็บบริเวณด้านในฝ่าเท้าและข้อเท้า

หากเป็นคนเท้าแบนมาตั้งแต่กำเนิด สามารถดูแลเท้าได้ด้วยการสวมใส่รองเท้าผ้าใบสำหรับผู้สูงอายุ บางช่วนสามารถช่วยเรื่องเท้าแบน ก็จะช่วยคลายอาการปวดเมื่อยลงได้ แต่ถ้าเป็นอาการเท้าแบนที่มาจากร่างกายผิดปกติ แนะนำให้ไปพบแพทย์